Voedselfraude

Beste lezer,

De afgelopen week waarschuwde het Voedingscentrum tegen de meiden van The Green Happiness, omdat hun dieet je gezondheid ernstig zou kunnen beschadigen. Tegelijkertijd rept de organisatie met geen woord over de bewerkte voedingsmiddelen van onder meer Unilever. De BBC meldde dat de halve wereld ondervoed is door de slechte bewerkte voeding die in de supermarkten is te vinden. Als klap op de vuurpijl publiceerde de consumentenbond een onderzoek waaruit blijkt dat er in Nederland op grote schaal met voedsel wordt gefraudeerd. Wat is er nu precies aan de hand?

Bij RTL Late Night schoof Sofie van den Enk van de Keuringsdienst van Waarde aan. Ze vertelde dat uit hun metingen blijkt dat de meeste kebab-kraampjes op de markt varkensvlees als lamsvlees verkopen. Oregano blijkt vaak gemalen olijfboomblad en kabeljauw blijkt eigenlijk de goedkope vissoort heek. Ze zijn niet op zoek naar deze misstanden, maar lopen er toevallig tegenaan.

De Consumentenbond heeft wel gezocht naar misstanden en concludeerde dat 20% van de etiketten in de supermarkt niet deugt. In veel gevallen klopt de informatie op de etiketten niet en maken voedselproducenten gebruik van goedkope minderwaardige vervangers. In het geval van olijfolie blijkt dat de term ‘Extra vierge’ meestal niet klopt, omdat de olie helemaal niet van de eerste persing is. Een ander ernstig exces zijn ook de potjes met ‘manukahoning’ waar helemaal geen spoor van manukahoning in te vinden is.

Dat etiketten niet kloppen, ontdekte ik al eerder bij supplementen. Vaak zitten er andere doseringen in dan is opgegeven, of blijken de supplementen vervuild te zijn. Recent bleek ook weer dat vele Ginkgo Biloba-supplementen zwaar vervuild zijn.

De oorzaak
Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor fraude met voedsel. In de meeste gevallen is het hoofdprobleem: geld. De producenten willen de kosten laag houden, soms uit winstbejag, maar soms ook uit noodzaak. Onze voedselketen is erg lang. Een product dat 3 cent kost om te produceren, kost in de supermarkt vaak 1 of 2 euro. De distributeur, de fiscus, de inkooporganisaties, de transportsector en uiteindelijk de supermarkt: allemaal willen ze er wat aan verdienen. De inkooporganisaties van supermarkten knijpen producenten op een schandalige manier uit. Daarbij wil de consument vaak niet investeren in een goed product. Als de smaak maar goed is. Naar de gezondheidswaarde wordt vaak niet gekeken.

De oplossing
Het beste kunnen we voedingsmiddelen met een label vermijden, want die hebben vrijwel altijd een bewerking ondergaan. Het mooiste is het om de tussensector uit te schakelen en rechtstreeks zaken te doen met de boeren. De boer krijgt dan een eerlijke prijs en wij een betere kwaliteit voor een lagere prijs. Het is alleen erg tijdrovend om alle boeren af te gaan en bovendien ook slecht voor het milieu: we moeten immers stad en land afrijden met de auto. Tegenwoordig zijn er steeds vaker organisaties die langs de boeren rijden om daarna hun producten efficiënt aan huis te brengen. Een bekend voorbeeld van zo’n organisatie is HelloFresh. Alleen presenteert HelloFresh zich als puur natuur, maar intussen verkoopt het niet-biologische producten en vlees van mishandelde dieren. Ik heb de maaltijdboxen van Beterbio en Beebox getest. Deze scoren het best op het gebied van diervriendelijkheid

BeterBio versus Beebox
Zelf ben ik al jaren lid van BeterBio, maar laatst heb ik uit nieuwsgierigheid de Beebox geprobeerd. Beide krijgen van mij een dikke 10. Allebei de boxen hebben hun specifieke voordelen. BeterBio rijdt steeds vaker rond op milieuvriendelijk gas en je kunt er je persoonlijke allergieën doorgeven. Een ander voordeel van BeterBio is, dat je alle producten uit een normale biologische supermarkt erbij kunt bestellen. Beebox heeft weer als voordeel dat je koolhydraatarme groenten en een fruitbox kunt bestellen. Voor beide bedrijven geldt dat ze 100% biologisch zijn en dat de route van de boer naar je voordeur zo kort mogelijk is. Ze plannen de oogst zo kort mogelijk voor het bezorgen. Zo kan het voorkomen, dat je groente of fruit één of twee dagen daarvoor nog op het land stond. Bij Albert Heijn of andere supermarkten zal dat niet gauw gebeuren. Sperziebonen worden vaak ingevlogen en zijn daardoor al gauw een week oud. Ze knakken dan niet, maar buigen slapjes mee.

De voordelen van een maaltijdbox
Een maaltijdbox is superhandig, want de boodschappen worden aan de deur gebracht. Je hoeft niet per se thuis te zijn. Hierdoor bespaar je weer tijd. Verder zitten er allerlei soorten groenten in, die ervoor zorgen dat je afwisselt. Op de website van de box kun je lekkere en passende recepten vinden. Soms zitten er ook vergeten groenten in de mand, waardoor je kennis maakt met nieuwe groenten. Vooral het feit dat bij BeterBio en Beebox de groente supervers is, van het seizoen is en afkomstig uit de eigen omgeving, vind ik geweldig. De boeren krijgen daarbij ook nog eens een eerlijkere prijs. Het nadeel was altijd, dat deze boxen slechts in beperkte delen van het land beschikbaar waren, maar inmiddels hebben ze een landelijk dekkend netwerk.

De Consumentenbond heeft wel gezocht naar misstanden en concludeerde dat 20% van de etiketten in de supermarkt niet deugt.