Insecten verdwijnen in rap tempo

Een paar weken geleden zaten mijn vriendin en ik aan tafel. We hadden het erover dat het tegenwoordig bijna niet meer nodig is om insecten van de auto voorruit te wassen. Dit was 20 jaar geleden wel anders. We vroegen ons af hoe dit nu zit. De week erna kwam het antwoord. Wetenschappers lijken de oorzaak te hebben gevonden. Recent werd namelijk bekend dat waarschijnlijk driekwart van de insecten in Nederland zijn verdwenen. Dit is zo ernstig dat het niet meer is te negeren. Het is vijf voor twaalf. Vele wetenschappers tasten in het duister. Toxicoloog Hans Tennekes is consultant bij verschillende chemiebedrijven en heeft meer dan 20 jaar onderzoek gedaan. Hij wijst recente chemische bestrijdingsmiddelen aan als de boosdoener.

Insecten staan aan het begin van onze voedselketen, ze zijn onder meer voeding voor de vogels en sommige zoogdieren. Ook bestuiven ze bloemen, waardoor wij mensen over voedsel kunnen beschikken. Als de insecten nog verder afnemen kan dit desastreuze gevolgen hebben voor onze voedselvoorziening.

Bestrijdingsmiddelen
Sinds de jaren 90 is er een nieuwe soort insecticide op de markt, de neonicotinoïden. Als een zaadje hiermee is geïmpregneerd, zal uiteindelijk de hele plant giftig worden. Voor dit type gif bestaat geen veilige dosis. De giftigheid wordt met het verstrijken van de tijd namelijk erger. Als insecten zoals een bij nectar of stuifmeel van bloemen tot zich neemt, komt het diertje in aanraking met het gif. Een onderzoek van enkele weken geleden bracht dan ook aan het licht dat wereldwijd driekwart van de potjes honing pesticiden bevatten (1).

Neonicotinoïden werken als een zenuwgif (2, 3). Uiteindelijk werkt dit verstorend op het oriëntatie vermogen en de voortplanting van insecten (4). Eigenlijk zouden dit soort middelen bij de geringste vermoedens verboden moeten worden! Toch gebeurt dat maar niet. Hoe zou dat nu kunnen?

Onafhankelijk?
Uit dit rapport blijkt dat gifproducerende bedrijven zoals Monsanto, BASF, DuPont, Bayer en Syngenta over zo veel geld beschikken, dat ze hiermee de politiek kunnen beïnvloeden. Het rapport zegt dat dit soort bedrijven met hun miljoenen de macht gewoon kopen. Ook is er sprake van vele draaideurconstructies, waarbij invloedrijke posities binnen de politiek en het bedrijfsleven bekleed worden door dezelfde mensen. Bedrijven krijgen hierdoor de vrije hand en mogen zelf de resultaten van onderzoeken naar de veiligheid van middelen interpreteren. Veel studies mogen worden geclassificeerd als ‘vertrouwelijk’ en blijven daardoor achter slot en grendel.

Slager keurt eigen vlees
Het ergste is misschien nog wel dat de voedselwaakhond European Food Safety Authority (EFSA) die de Europese burger zou moeten beschermen, voornamelijk wordt gerund door experts die in de industrie werken (5, 6, 7). Het is zo extreem dat 122 van de 209 wetenschappers in de panels van de EFSA banden hebben met de industrieën die zij reguleren.

Wat te doen?
We kunnen de blootstelling aan bestrijdingsmiddelen niet volledig voorkomen, want het verspreidt zich via het water en zelfs door de lucht (8). Wat we wel kunnen doen is het risico minimaliseren door te kiezen voor biologisch. We stemmen met onze portemonnee. Als de consument volgespoten gewassen links laat liggen, komt er vanzelf meer biologisch. Om de politiek te dwingen iets aan de insectensterfte te doen, is het goed deze (en ook deze) petitie te tekenen. Gelukkig staan er steeds meer experts op die aangeven dat het genoeg is zo en dat er een verandering moet komen. Een voordeel is dat de natuur een grote flexibiliteit kent en dat herstel nu nog mogelijk is. Het begint er op te lijken dat het nu een strijd is tussen de insecten en de gifproducerende multinationals. Als de insecten straks verliezen, dan hebben de Monsanto’s in deze wereld nog maar weinig klanten.

Goed nieuws
Gelukkig is er ook goed nieuws! Europa wil binnen vijf jaar een verbod hebben op het bestrijdingsmiddel glyfosaat (9). Verreweg de meeste lidstaten staan achter een algeheel verbod. Onder de staten die glyfosaat graag willen blijven gebruiken zat Nederland. Het lijkt erop dat we nu een keer een voordeel hebben van een verenigd Europa.

Gezonde groet,
Juglen Zwaan
aHealthylife.nl

Insecten staan aan het begin van onze voedselketen, ze zijn onder meer voeding voor de vogels en sommige zoogdieren. Ook bestuiven ze bloemen, waardoor wij mensen over voedsel kunnen beschikken. Als de insecten nog verder afnemen kan dit desastreuze gevolgen hebben voor onze voedselvoorziening.