Theseus

Auteur•Hans Korteweg

Dit is een mythe die mij uit het hart gegrepen is, waar ik al heel lang veel van hou en waarover ik geruime tijd meende duidelijke ideeën te hebben. Naarmate ik me er meer en meer in verdiept heb, en dat is geen geintje, wordt het me steeds duisterder waarom het eigenlijk gaat in deze mythe. Mensen die mij hebben horen spreken over de bijbelse mythe hebben kunnen constateren dat ik zo’n mythe als een omschreven iets kon beetpakken, van buitenaf erin kon gaan en van binnenuit kon beschrijven wat daar gebeurde. Dat ik het dan voortdurend kon hebben over iets omgrenst. Een figuur Adam, Kaïn, woestijn, duidelijke omschreven symbolen, archetypen, gestalten. Naarmate ik me meer ging verdiepen in deze Griekse mythe werd me duidelijk dat ik dat hiermee absoluut niet kon doen, dat een Griekse mythe zich daartoe niet leent. De bijbel wordt ook wel genoemd de Schrift. Feitelijk ligt alles wat wij van de bijbel weten, behalve datgene wat eromheen aan overlevering is, vast. Elk bijbelverhaal is zo geschreven, precies zo. Bij een mythe ligt niets vast. Er is een thema, en dat wordt verteld, en dan vertelt iemand anders het weer, honderd jaar later, of duizend jaar later. Dat thema is er wel, maar het is een woord, mythe betekent woord, gesproken woord. Op het moment dat je het thema tracht beet te pakken en het tracht los te maken uit de context, uit het verhaal, dan merk je dat je iets doet wat niet kan. Je kunt het er niet uitplukken, je kunt het niet afzonderen. Je moet het thema steeds weer in de context van de mythe brengen. Dat betekent ook dat je eenzelfde mythe op een heleboel verschillende manieren kunt vertellen, zoals je zult merken wanneer ik de mythe van Theseus ga vertellen. Er is niet een bepaalde manier, waarop de mythe de enige juiste mythe is. En dat gaat nog verder: Op een bepaald moment zeg je ‘o, dit is in ieder geval een hoofdlijn’ en als je dan gaat lezen wat verschillende tragediënschrijvers of andere volksoverleveringen erover zeggen dan merk je dat zelfs dat laatste houvast niet vastligt, dat de dichters dat op verschillende manieren bedicht hebben.