Over commitment

Teisho uitgesproken op 1 december 2018 voor de Zen Cirkel Lelystad door Maurice Genko Knegtel Roshi. Deel 1.

Roshi: Goedemiddag. We willen in deze workshop enig inzicht verkrijgen in het fenomeen commitment in het kader van ons spirituele pad. Wat kleeft er voor jullie aan vast? We kunnen dit in enkele vragen articuleren.

Wat roept commitment op? Waarom zouden we ons committeren? Waaraan committeren we ons? Wat zijn de verschillende gradaties of verdiepingen als het gaat om jezelf committeren?

Commitment is niet zo gemakkelijk te vertalen. Er zit een zekere verplichting aan commitment. We gaan het vanmiddag onderzoeken. Als we kijken naar de eerste vraag. Wat roept het op? Verzet en ergernis of juist niet?

Student: Vertrouwen, het geeft richting aan je beoefening.

Student: Het is belangrijk. Het toont je blinde vlekken.

Student: Het wekt angst.

Roshi: Wat gebeurt er wanneer je je committeert? Je geeft iets uit handen. Het maakt jezelf kwetsbaar. Wat hierbij opvallend is: wij mensen voelen ergens wel aan wat ons te doen staat. Maar als we het hebben over het geestelijk pad, dan kost het ons soms jaren om  een bepaalde stap te zetten. Dat heeft alles met angsten te maken, met verzet, weerstand, onzekerheden. We zitten zo vanwege de werking van ons bewustzijn in elkaar. Wat we weten, diep in ons hart, plaatsen we vaak buiten onszelf, op een afstand van onszelf. Die afstand kan tijd kosten, soms tientallen jaren, terwijl die afstand er in feite nooit is geweest. Iets zegt ons waar ons pad is en toch… iemand noemde zojuist blinde vlekken. Dat was voor mij de enige reden met een leraar in zee te gaan. Ik moest het doen omdat ik het zelf niet kon zien.

Student: Juist in de angst, het verzet, daar lag voor mij de vrijheid. Door boeddhist te willen worden ging ik iets doen wat in eerste instantie veel weerstand op riep. Daar wilde ik doorheen. Iets zette me daartoe aan. Je doet iets terwijl je eigenlijk op de rem wilt staan.

Roshi: Vrijheid, inderdaad. Als je datgeen waartegen je zoveel weerstand voelt kunt pacificeren voor jezelf kun je op dat gebied vrij zijn. Als je angst of weerstand hebt tegen iets dan is het juist zaak het aan te gaan. Vrijheid ontstaat door dat te doen waartegen je hele systeem ‘nee’ zegt.

Wat ik geregeld tegenkom, is de vraag: is het noodzakelijk een leraar te hebben? Het is niet altijd nodig, het is niet verplicht, het is afhankelijk van je diepste wens. Stel dat je voor jezelf dieper wilt gaan en verder wilt komen. In dat geval is de kans groot dat je blinde vlekken tegenkomt en dient te onderzoeken. Juist wanneer je patronen liever niet onder ogen wilt komen, heb je iemand anders nodig om jezelf te kunnen spiegelen. De verbinding met een leraar helpt je over drempels, reserves en grenzen heen die in je systeem liggen. Je committeert je als je iets heel graag wilt, als het verlangen groter is dan wat je eigen beperking je kan geven.

Student: Ik ben mijn zenweg gegaan vanuit verlangen. Dat leidde tot een keuze. Ik ontkwam er niet aan. Ik kon mijn weerstand loslaten en daardoor heel veel lucht, ruimte ervaren. Ik moest echt door een aantal fasen heen.

Student: Ik heb me altijd aan mijn ouders gecommitteerd, mijn broer en zussen hebben datzelfde. Ik denk wel eens, zou ik niet een zenleraar of -lerares moeten hebben maar bij ons thuis waren onze ouders altijd al onze leraren.

Roshi: In Zuidoost Azië bestaat een heel natuurlijke verering en groot respect voor de ouders,  die hebben een centrale plaats in de samenleving. Dat is in het westen vaak anders. Hier praten we niet zelden over de noodzaak juist een afstand naar onze ouders te creëren om onszelf te kunnen zijn.

Student: Ik voel me gecommitteerd aan mijn begeleider op de zenweg. Maar ik voel tegelijk ook een grote weerstand naar commitment aan de traditie, de lineage. Leraren hebben in mijn ogen een voorbeeldfunctie wat ze in mijn ogen lang niet altijd waarmaken.

Wordt vervolgd. Maurice Genko Knegtel Roshi leidt op zondag 16 juni 2019 een studie zen zondag in het Graalhuis te Utrecht met als thema het onwaarschijnlijke ontstaan van zen in China. Voor meer informatie en opgave, zie: https://izen.nl/zen-meditatie/

En… Alle voordrachten over de Hsin Hsin Ming, het beroemdste gedicht van zen in China, zijn nu via de Podcast te beluisteren Klik op: https://izengenko.podbean.com/