De slippers van Abu Kassem en De gouden gans

Auteur•Hans Korteweg

De slippers van Abu Kassem en Zwaan kleef aan ofwel: De gouden gans. Twee verhalen, waaruit ik karma distilleer en een aantal vragen en mogelijk ook antwoorden omtrent karma. Ik vind dit een buitengewoon belangwekkend thema.

Het eerste verhaal: De slippers van Abu Kassem, ontleen ik aan het sublieme werkje: The King and the Corpse van Heinrich Zimmer. Zimmer was een India-kenner, een oriëntoloog, die nooit in India is geweest. En die man was dol op India. Hij was ook hoogleraar in Sanskriet en in Indische mythologie, leefde in Duitsland en later – gevlucht voor het nazidom, in de Verenigde Staten. Hij heeft altijd naar India gewild, maar het is er nooit van gekomen. In het kader van onze onder-zoekingen van deze avond is het natuurlijk duidelijk waarom hij daar niet kwam. De eerste keer dat ik het verhaal las – ik denk in 1971 – trof het me buitengewoon, omdat het zo’n heel leuk traditioneel verhaal is en er zo’n mooie dubbele bodem in zit.

De slippers van Abu Kassem

Abu – laten we aannemen in de tijd van 1001-nacht – is in Bagdad een geslaagd koopman. Zo’n geslaagd koopman die overal handel in ziet en die overal munt uit weet te slaan. Je ziet het zo voor je hoe hij handen wrijvend door de straten gaat en overal een beetje handel ziet. Op een dag gaat hij zo handen wrijvend door de straten en hij ziet een partijtje kleine flesjes van een koopman die bijna failliet aan het gaan is. En hij weet voor een prijsje van bijna niets honderden van die kleine flesjes te bemachtigen. Iedereen denkt: “Wat gaat die Abu nu met die flesjes doen?” Maar ja, hij is een slimme vogel, dat komt wel goed. Een dag later loopt hij weer zo door de straten en hij komt weer iemand tegen die bijna failliet is. Die koopman verkoopt rozenolie; het is het laatste wat hij nog heeft. En voor een prijs van niets koopt Abu de rozenolie.

Dan gaan de ogen van zijn collega’s open. Zij zien ineens, wat Abu gaat uithalen. Hij gaat namelijk rozenolie verkopen in flesjes. Het wordt duidelijk, dat het hem een enorme winst zou gaan opleveren. Een winst die de flessenkoopman niet kon bereiken en die de rozenoliekoopman niet kon bereiken, die gaat Abu nu toevallen. Abu is door het dolle heen van blijdschap, want hij beseft, dat hij de koop van zijn leven heeft gesloten en dat er nog vele zullen volgen.

Nu moet je van Abu weten dat het een gierige man is. Om een goede koopman te kunnen zijn moet je natuurlijk ook een zekere mate van gierigheid hebben. Het is dus een gierige man. Een man die nooit aandacht besteedt aan de noden van zijn omgeving, maar eigenlijk ook niet aan zijn eigen noden. Zo heeft hij schoenen aan… te vies om naar te kijken, laat staan om aan te trekken. Van die schoenen die al jarenlang om zijn voeten schimmelen. Maar hij merkt het niet. Hij heeft er geen idee van, dat hij iets aan zijn voeten heeft. Zijn omgeving spreekt er schande van dat hij zo slecht met zichzelf en zo slecht met zijn omgeving omgaat. Maar Abu heeft er geen benul van, dat er een mogelijkheid bestaat om daar iets aan te doen.