De illusie dat je moet werken aan jezelf
In ‘de spirituele wereld’ is soms sprake van een heel on-spirituele misvatting, waar ik ook weleens last van heb. Namelijk het idee dat je moet werken aan jezelf om zelfbevrijding te verwezenlijken.
We lezen boeken, nemen deel aan workshops, krijgen sessies en blijven maar werken aan onszelf. Helemaal in beslag genomen door onszelf en ons eigen proces.
Bij de scheve interpretatie dat je aan het werk moet om de weg terug naar jezelf te vinden, kan pijn juist in stand worden gehouden. Ik denk aan het verhaal van een vrouw die vreemdging. Haar man ging aan zichzelf werken: omdat hij zich niet met zichzelf kon verbinden, kon hij zich niet met zijn vrouw verbinden, waardoor zij vreemdging. En de vrouw ging aan zichzelf werken: omdat haar vader haar altijd afwees, zocht ze nu nog steeds bevestiging bij mannen, waardoor zij vreemdging. Het klinkt heel legitiem en ook wel heel nobel van beide partijen. Maar het lost in hun relatie niets op als ze voorbij gaan aan het belangrijkste, namelijk hoe het hier en nu met hen gaat. Is er sprake van onmacht, woede, verdriet, wantrouwen, verlangen? Op de eerste plaats staat contact maken zonder verhalen, rauw en puur, met de bereidheid om jezelf te laten zien en om de ander te kennen. Wat heb je aan grootse processen en analyses als je op gewoon alledaags niveau mijlenver uit elkaar staat? Mensen die aan zichzelf werken, zeggen vaak zoiets als: ‘ik ga zo diep, tot de bodem, alle lagen worden afgepeld.’ Het gevaar van dit verhaal is dat je een ideaal eindresultaat in de toekomst projecteert: een verlichte ziel met afgepelde lagen. Ondertussen ben je hier en nu aan het lijden – al lagen afpellend…
Echt, je kunt eeuwig blijven afpellen. En dat is juist de valstrik. Het gaat niet om de verlichting die er ooit zal zijn. Het gaat om de jij die er nu is. De jij met alles erop en eraan. Niets moet weg, niets moet anders. Niets had niet moeten gebeuren en er moet ook niets gebeuren. Deze situatie – wie weet inclusief zware pijn – is alles wat er is. Je kunt je laten inspireren door spirituele leraren, bijzondere sessies en mooie blogs (!!), maar het zijn uiteindelijk alleen maar wegwijzers terug naar de jij die hier en nu is. Hier en nu jij, volmaakt en verlicht in de rauwheid van dit moment, het enige moment dat ooit is.
Uit: de Revolutie van het Hart
Echt, je kunt eeuwig blijven afpellen. En dat is juist de valstrik. Het gaat niet om de verlichting die er ooit zal zijn. Het gaat om de jij die er nu is.
