Wu Wei: De Oude Kunst van Niet-Doen

Afstemming op de Natuurlijke Stroom van het Leven 

De natuur haast zich niet, toch is alles al volbracht – Lao Tze

Een paar ochtenden geleden was de golfslag van de branding aan het stijgen, dus reed ik bij zonsopgang naar een van mijn favoriete plekken met het plan om daar enkele heerlijke golven te vangen voordat de wereld wakker werd en het druk zou worden op het water. Blijkbaar was ik niet de enige met dit idee. Terwijl de eerste stralen de oceaan verlichtten, peddelde ik de zee op om daar ongeveer 30 andere surfers tegen te komen die me voor waren. Dat voelde als een achterstand, alsof ik iets had gemist. Dus ploegde ik door het water met een gevoel van haast, en probeerde de verloren tijd in te halen – peddelend om mensen te ontwijken, duikend onder grote golven door,  langs stromingen, zigzag, en op zoek naar mijn persoonlijke koers. Maar op elke golf waar ik naartoe peddelde kwam ik iemand tegen, of brak de golf te snel of te laat om hem te bestijgen. Hoe harder ik het probeerde, hoe moeilijker het leek om mijn ‘flow’ met de oceaan te vinden … Toen ik uiteindelijk te moe werd kon ik niet blijven peddelen. Dus stopte ik even, ging ik op mijn plank zitten, en liet  me gewoon meevoeren met de stroom.

Het duurde niet lang of ik was afgedwaald van de de drukte, waar iedereen naar golven speurde, naar een rustig klein gebied waar ik helemaal alleen was. Terwijl ik rustig ademhaalde, begon het me op te vallen hoe het licht op het water danste, en hoe de dageraad een windje over mijn gezicht streek. Terwijl mijn longen langzamer gingen werken en ik alle inspanningen losliet, begon ik me goed te voelen, gewoon omdat ik daarbuiten was. Ik voel alleen de oceaan waar ik in dreef. Toen ik mijn ogen opende zag ik een mooie hoge golf op me af komen. “Wat kom je hier doen?” Ik glimlachte, draaide me om, ontmoette de golf, dook op in een heldere blauwe muur die ons samen naar de kust voerde. 

Terwijl mijn longen langzamer gingen werken en ik alle inspanningen losliet, begon ik me goed te voelen, gewoon omdat ik daarbuiten was.

In de Flow stappen

Wu Wei is een Chinees concept dat centraal staat in het Taoïsme,  en is een kernthema in de Tao Te Ching (of Daodedjing) van Lao Tze (of Lao Zi). Letterlijk vertaald als ‘niet-doen’, gaat het bij Wu Wei niet zozeer over ‘niets doen’ maar over het afstemmen van onze inspanningen op de grotere stroom van het leven. Vaak wordt dit ‘natuurlijke actie’ genoemd. Wu Wei brengt geen buitensporige inspanning of strijd met zich mee, maar een soort van ‘meegaan met de stroom’, waarbij we ons kunnen bewegen met de energie van het moment en vrijuit kunnen reageren op elke situatie die zich voordoet.

We hebben allemaal zulke momenten in ons leven waarin we toegang tot de flow krijgen. Op deze momenten – door puur gerichte intentie, of absoluut loslaten (of een combinatie van beide) – gaan we een staat van verbondenheid aan met dat wat we doen. En onze inspanningen worden tegelijkertijd heel productief en moeiteloos uitgedrukt. De wereld om ons heen lijkt te vertragen, en in die ruimte is het alsof we één worden met precies hetgeen dat we proberen te doen. De woorden vloeien over de pagina en onthullen wat we moeten schrijven, de golven van de oceaan dragen ons, en we maken er deel van uit. Het ritme van het lied waar we op dansen gaat dwars door ons heen … en wordt een pure uitdrukking van wie we zijn.

Ieder van ons ervaart in piekmomenten een glimp van deze staat van flow, van beweging, liefde en ‘creatief streven’. Toch geloven we dat deze buitengewone ervaringen voorbehouden zouden zijn aan een elite, en uitsluitend toegankelijk via een wonder of Meesterschap. Maar wat als dit gevoel van flow eigenlijk bedoeld is om onze normale manier van zijn beschikbaar te maken voor ieder van ons, en op elk moment? Wat als, naast de vele details en drukke agenda’s van ons dagelijks leven, we elk moment directe toegang zouden hebben naar een gevoel van eenheid en flow? Elke dag, ongeacht wat we aan het doen zijn?

Hoe leren we om te doen, zonder te doen?

Van oudsher kozen veel taoïstische adepten ervoor om de essentie van Wu Wei te verkennen door zich terug te trekken uit de samenleving – en vrij rond te dwalen door bergen, lange tijd in grotten te mediteren, en een dagelijks bestaan te​​ cultiveren dat werd gevoed, en direct geleid door de energie van de natuurlijke wereld. Volgens Lao Tze is de ultieme expressie van Wu Wei niet alleen terug te vinden in de wereld, maar ook in onze ervaring van flow op de manier waarop we erin leven.

“  Als we met onze eigen Innerlijke Natuur leren werken, en met de natuurwetten die invloed op ons hebben, bereiken we het niveau van Wu Wei. Dan werken we met de natuurlijke orde van dingen en werken we volgens het principe van minimale inspanning. Omdat de natuurlijke wereld dat principe volgt, maakt het geen fouten. Fouten worden gemaakt – of ingebeeld – door de mens, door het overbelaste brein, dat zichzelf scheidt van het ondersteunende netwerk van natuurlijke wetten, en door in te grijpen, en te veel ons best te doen.
 – Benjamin Hoff, De Tao van Poeh

Omdat velen van ons ’s morgens wakker worden met een veelvoud van ‘te doens’ op onze lijst, en we een gevoel van urgentie in stand houden om die dag veel dingen voor elkaar te krijgen, is het nodig om te beseffen dat er een natuurlijke orde is in alles wat we doen. Als we afstemmen wordt alles effectiever, efficiënter en zonder extra inspanning gedaan. Als we tegen de orde der dingen ingaan, kost het extra tijd en energie om dingen gedaan te krijgen, en in sommige gevallen, (zoals ik in de branding van de zee), leidt dat nergens toe, hoe hard we het ook proberen.

Als we tegen de orde er dingen ingaan, kost het extra tijd en energie om dingen gedaan te krijgen

De Natuurlijke Weg volgen

Hoe onze inzet of resultaten ook mogen zijn, en wat onze geest ook denkt over hoe dringend dingen soms lijken te zijn, Wu Wei vertelt ons dat uiteindelijk de meest effectieve manier om iets te doen is om de Weg van de Natuur te volgen. Als we afstemmen op de natuurlijke stroom van een taak, kunnen we denken dat we dringende acties zouden moeten ondernemen. Maar door onze energie aan te passen aan wat we nastreven, kunnen we vaak veel meer bereiken door minder te doen.

Hoe de de natuur zijn werk doet laten tal van perfecte voorbeelden van Wu Wei zien. De cycli van de zon, de rotatie van de Aarde, de baan van de maan, de stroom van rivieren om valleien te creëren en te voeden, het leven van een boom om te groeien en leven te geven, en vele andere … Ze zijn allemaal heel productief, en geschikt voor het doel, om op een natuurlijke manier te zorgen voor het behalen van het doel van hun bestaan. Ieder doet zijn werk zonder het te doen.

Sommige mensen interpreteren intuïtief ‘niet-doen’ als iets passiefs, relaxed of lui. In de ogen van Tao zijn er momenten voor actie, maar als er geen actie nodig is op basis van de wetten van de natuur, dan kan iets doen ‘overdreven’ zijn. Sterker nog, soms kan actie meer kwaad dan goed doen.

Als we een plant opkweken en we de juiste voorwaarden voor groei hebben geschapen met rijke grond, zon en water, komt er een tijd dat de beste manier om de groei van de plant te waarborgen is om hem met rust te laten. Meer water, meer zon, meer kunstmest zullen niet helpen. Te veel kan de plant verstikken. We blijven aandachtig, en voelen ons verbonden met de behoeften van de plant. Maar vooralsnog is niets doen gewoon wat de plant nodig heeft. Wu Wei leert ons om acties niet te forceren, maar om ze hun natuurlijke weg te laten volgen.

“ Als je met Wu Wei werkt, stop je een ronde pin in een rond gat en een vierkante pin in een vierkant gat. Zonder stress, zonder strijd. Vooringenomen wensdenken probeert de ronde pin in het vierkante gat, en de vierkante pin in het ronde gat te forceren. ‘Slimheid’ probeert manieren te bedenken om pinnen passend te maken, daar waar ze niet horen. Kennis probeert uit te vinden waarom ronde pinnen in ronde gaten passen, maar niet in vierkante gaten. Wu Wei probeert het niet. Denkt er zelfs niet over na. Het doet gewoon. En als het doet, is daar geen inspanning voor nodig. Maar worden de dingen gedaan.
– Benjamin Hoff, De Tao van Poeh .

Het vinden van onze Wu Wei

 “ Als je depressief bent, leef je in het verleden. Als je angstig bent, leef je in de toekomst. Maar als je vrede met jezelf hebt leef je in het heden. – Lao Tze

Als we naar de wereld om ons heen kijken lijkt het dat er veel te doen valt. Door ons streven naar vooruitgang, het leveren van persoonlijke prestaties, en in sommige gevallen onze overlevingsdynamiek, kan het idee van ‘niet-doen’ buiten ons bereik raken. Gelukkig is de essentie van Wu Wei eenvoud, en zijn er enkele kleine dingen die we elke dag wèl kunnen doen, (en niet doen!) Om ons te helpen bij het afstemmen op de natuurlijke stroom van het leven. Hier zijn er een paar suggesties die je zou kunnen proberen:

Breng tijd door in de natuur – Als het ons fundamentele doel is om op één lijn te komen met de natuurlijke stroom van het leven, is er geen betere leraar en geen betere plek om ons met dit aspect van onszelf te verbinden dan in de natuurlijke wereld. Als we de natuur intrekken, (idealiter zonder schoenen met plastic zolen), komen we in een Wu Wei-wereld terecht, daar waar natuurlijke, generatieve, en flow georkestreerde systemen op alle niveaus aanwezig zijn. Door contact te maken met alles om ons heen, kunnen we ons verbinden met alles wat in ons is, wat op een natuurlijke manier ruimte schept voor Wu Wei.

Geven zonder voorwaarde –  Als we in overeenstemming komen met de natuurlijke wereld, worden we herinnerd aan de vrijgevigheid die er is als levende systemen in harmonie zijn met zichzelf en met elkaar. Een enkel zaadje brengt fruit voort dat goed voedsel is, en duizenden extra zaden. De zon geeft alles dat hij heeft, zonder uitgeput te raken. Een rivier geeft leven, en volgt met elke bocht op zijn route zijn roeping om van de berg naar de zee te stromen. Een van onze meest natuurlijke uitdrukkingen van flow die we in ons leven ervaren is om elkaar vrijheid te geven. Als we onszelf toestaan ​​onze spontane roeping te volgen – zelfs in het kleine – stemmen we ons af op de genereuze wijze van het leven zelf en openen we ons zonder te proberen of er naar uit te reiken, op manieren die we ons eerder niet hadden kunnen voorstellen.

Als we de natuur intrekken sluiten we ons aan op een Wu Wei-wereld.

Loslaten van hoe we denken dat de dingen er uit horen te zien –  Er kunnen altijd dingen in ons leven zijn waar we bewust plannen voor maken, maar elke stap langs de weg er naartoe zal steevast belemmeringen en mogelijkheden opleveren die we niet hadden kunnen voorspellen. Soms verhinderen onze pogingen om een plan uit te voeren om een voorspelbaar resultaat te behalen ons om waar te nemen welke àndere mogelijkheden ook haalbaar zouden zijn geweest. Als we merken dat we worstelen, (zoals ik deed in de branding), is dat vaak omdat we een vaststaand idee hebben over hoe de dingen zouden moeten zijn. Volgens onze verlangens of ‘het plan’. Als we onze wensenlijst en gehechtheid loslaten over hoe dingen zouden moeten zijn, en we de dingen laten zijn zoals ze zijn, stellen we ons open voor hoe het werkelijk is … en in die ruimte van die acceptatie worden we toegankelijk om te stromen, om onze flow te vinden!

Openstaan ​​voor spontane gebeurtenissen – Een van de basisprincipes van Wu Wei is dat de essentie van flow niet weloverwogen geconstrueerd is, maar spontaan ontstaat. We kunnen wel ons steentje bijdragen om de juiste omstandigheden te creëren We kunnen de oceaan ingaan, maar we kunnen de golven niet maken. Mijn familie heeft een mooi ontworpen en goed verzorgde groentetuin, maar te midden van onze bewust geplante rijen sla en boerenkool, was een van de meest productieve gewassen dit seizoen een explosie van pompoenen die spontaan uit de compost tevoorschijn sprongen.

Als we stappen nemen op elk gebied van het leven, is een van de geweldige uitnodigingen die Wu Wei ons biedt, om open te blijven voor wat er spontaan naar boven komt (binnen en buiten!).  Een gefluisterde oproep of een nieuwe impuls kan ons op dit moment de gelegenheid bieden om onze beoogde resultaat (en meer!) te behalen, op manieren die we nooit hadden kunnen programmeren.

Welke eenvoudige dingen kun je vandaag ‘niet doen’ om jezelf te openen voor de grotere stroom Wu Wei in je leven?

Wees stil als een berg en stroom als een geweldige rivier – Lao Tze

©  Chip Richards Uplift Connect

Vertaling Hansjelle Dijkstra