Karakterkracht
Er is regelmatig onduidelijkheid over de scheiding tussen persoonlijke ontwikkeling enerzijds en spiritueel bewustzijn anderzijds. Boven alles is het integreren van deze twee delen een traag proces, tergend traag, en met meer wilskracht gaat het nóg langzamer. Maar zeer de moeite waard om te leren begrijpen zodat je jezelf kunt begeleiden.
Dit wordt een artikel in drie delen waarin ik de wederzijdse relatie tussen persoonlijkheid (karakter) en spiritualiteit bespreek.
Deel 1 In dit eerste deel bespreek ik de noodzaak van persoonlijke ontwikkeling om spirituele wijsheid te kunnen manifesteren. De term ‘containment’ en het leren hanteren van onze vaak chaotische en onbegrijpelijke werkelijkheid is een sleutel naar innerlijke en uiterlijke harmonie.
Deel 2 Zal gaan over de energetische structuur van emoties en hoe deze zich verhoudt tot je spirituele verbinding en sturing vanuit je totaliteit.
Deel 3 Besluit met een vergelijking tussen je innerlijke leven en hetgeen je in je buitenwereld aantreft als reflecties van je groei.
Alle mensen zijn gevoelig voor de energie van anderen.
We reageren op energie uitstraling en ervaren het in ons lichaam als liefde, ontspanning, hartelijkheid, verbinding, vertrouwen, ruggensteun maar ook als terugtrekking, afwijzing, verwarring, verwijten, manipulatie, enz.
Mentale energie komt binnen als inspiratie, inzicht, humor of bijvoorbeeld informatie overload.
Spirituele energie kan ervaren worden als uitwisseling met een zgn. overkoepelende ‘ordening’; een bewegend en levend systeem met eigen principes en mogelijkheden. Je kunt je verbonden weten met dit levende systeem in ‘spirit’, dus zonder dat je dagelijkse omstandigheden het bestaan ervan bewijzen.
Persoonlijke ontwikkeling is in deze context het zgn. individuatie proces.
Het proces dat Carl Jung omschreef als rijping van de persoonlijkheid gedurende het leven. Door persoonlijke en collectieve ongeleefde delen terug te halen, bekwamen we onszelf om met de werkelijkheid om te gaan zoals die in z’n volledigheid is. Vrij van illusie of valse vangnetten. De mytholoog Joseph Campbell beschrijft dit proces in The Hero’s Journey, waarin hij de verschillende groeifasen beschrijft.
Individuatie leidt uiteindelijk tot een stabiele, volwassen en onafhankelijke ‘held’ die in staat is om fysieke en psychische ontberingen te doorstaan. Iemand die keuzes maakt volgens zijn of haar hoogste waarheid, voorbij de ‘culturele codes’ van familie of sociale omgeving.
Zo iemand voelt een innerlijke heelheid en creatiekracht. Hij of zij verloochent zichzelf niet en onderwerpt zich niet aan belangen van anderen die tegen zijn of haar principes ingaan. Zo iemand laat niet toe dat waardering door anderen belangrijker wordt dan waardering voor zichzelf en houdt consequent de integriteit ten opzichte van zichzelf in stand.
Alleen door Zelf-respect, Zelf-redzaamheid, Zelf-beschikking en correcte waardering van ons Zelf, kunnen we de noodzakelijke keuzes maken die ons hoogste potentieel in ons échte, dagelijkse leven uitnodigen. Dat maakt je meestal niet tot de volgende Beyoncé of winnaar van een Nobelprijs, maar het brengt je in contact met dat unieke deel in jezelf dat van werkelijke waarde is voor anderen, gezien of ongezien!
Individueren gaat over het bevrijden van dat unieke deel door jezelf te verlossen van onbewuste manipulatie, behoeftigheid, machtsstrijd en te stoppen met het maskeren van je zwaktes.
En dit is het deel waar mensen soms verward raken tussen het persoonlijke en het spirituele. Ze willen dan wel de spirituele verbondenheid met het bestaan voelen maar niet ten koste van de voordelen van comfort en frivoliteit. Zodra je grote verbondenheid ervaart, krijg je immers ook verantwoordelijkheid voor je positieve bijdrage daaraan. Het is véél makkelijker om een afslag eerder te pakken naar een ‘spiritueel fantasieland’ dan om je persoonlijkheid te versterken en je oordelen, onbetrouwbaarheid, machtsmisbruik, slachtofferschap, controledrang en je zelfbedrog onder ogen te komen en als deel van jezelf te erkennen. Daar komt bij dat je in onze samenleving ALTIJD een mogelijkheid tot ontsnappen hebt, zodat je deze delen niet hoeft te zien. Er is altijd een verslaving, een andere schuldige, een sociale gebeurtenis, een deadline of een plicht die je kan afleiden van het voelen van het conflict dat deze delen oproepen in jezelf. Je kunt altijd zeggen “Ik kon niet anders want ik had…”.
De meesten van ons zijn inmiddels bekend met de intelligentie van het leven dat ons met eindeloos geduld perfecte uitdagingen serveert. Ervaringen die je keer op keer in hetzelfde innerlijke conflict brengen en die je dwingen je persoonlijkheid steeds opnieuw te onderzoeken. Nooit gemakkelijk of voor de hand liggend, maar precies goed voor jou om je bewust te worden van zowel je capaciteiten als je zwaktes. Ervaringen die je uitnodigen om wederom in je eigen valkuilen te stappen en steeds je creativiteit te gebruiken om tot nieuwe conclusies te komen. Ervaringen die je leren om te gaan met onzekerheden, verlangens, gebrek aan eigenwaarde en angst voor falen en vernedering. En alleen door dit proces van ervaren en doorleven kun je robuust genoeg worden om de verantwoordelijkheid te dragen voor een werkelijk bezield ‘doel’ in je leven. Een doel dat je bereid bent door weer en wind naar de finish te brengen.
In de lichaamsgerichte therapie wordt verwezen naar het woord ‘containment’; de innerlijke ruimte waarbinnen je bewust ervaart. Volwassen worden, of groeien naar meer heelheid, betekent dat je steeds meer in staat bent om tegengestelde gevoelens gelijktijdig te ervaren zonder de spanning die dit veroorzaakt, te ontvluchten. Zowel in je lichaam (de sensaties van verwarrende gevoelens) als in je denken (tegengestelde meningen en perspectieven). Door bewust paradoxen; tegenstrijdige belangen, belachelijke wensen, pijnlijke situaties etc. in je bewustzijn toe te staan, laat je de spanning toe die ze innerlijk opwekken in plaats van deze naar buiten te projecteren en anderen te beschuldigen van afwijkend gedrag, denkbeelden of gevoelens.
Alchemisten noemen dit staying in the fire. De hitte van het innerlijke conflict verdragen totdat de druk oplost en er nieuwe antwoorden ontstaan.
Deze menselijke vaardigheid van het verdragen van het conflict, opent de innerlijke ruimte voor je ziel om zich ten volle te manifesteren. Juist het verdragen van tegengestelde delen helpt je om jezelf dóór schaamte, angst en pijn te duwen en oervertrouwen in jezelf op te bouwen.
Geluk komt uiteindelijk niet voort uit een comfortabel leven of uit vermijding of bescherming. Geluk wortelt in de overwinning van het tolereren en zelfs waarderen van moeilijkheden. Dat soort geluk kan immers niemand je ontnemen.
Oude tradities weten dat hoe meer pijnlijke aspecten van het leven je kunt verdragen, hoe groter de risico’s die je durft te nemen en dus hoe groter de kans dat je erin slaagt om bij te dragen aan gunstige vooruitgang en welzijn. In traditionele culturen wordt dit lijden nagebootst of zelfs opgelegd via inwijdingen. Deze culturen simuleren de verscheidenheid aan pijn die het leven onvermijdelijk met zich meebrengt, om de jongeren te laten voelen hoeveel pijn, angst, vernedering en lijden ze kunnen volhouden. Ze hoeven hun kracht daarna niet te smoren uit angst voor lijden.
Als mens ken je je capaciteiten niet totdat je gedwongen wordt om ze te gebruiken. Ondanks je angst voor lijden iets tòch doen, vergroot je zelfvertrouwen. Na het doorstaan van lijden, weet je hoeveel fysieke, emotionele en mentale veerkracht je al hebt. Dit vermindert je behoefte aan comfort, geruststelling en veiligheid waardoor je vrijer kunt leven; vanuit je eigen wijsheid en volgens je eigen normen.
Bewustwording vindt plaats door fysieke, emotionele en mentale ervaringen; niet buiten het lichaam als concept maar ín jezelf, ín de werkelijkheid van jouw leven.
Iedereen doorloopt dit proces van individuatie maar niemand volgt hetzelfde pad. Niemand ontwikkelt dezelfde kwaliteiten. Niemand gaat met dezelfde snelheid vooruit. Het is een zeer individueel en intiem proces. Vaak eenzaam, soms diep ontroerend, meestal confronterend en nooit gladgestreken. Alleen door het ervaren van tegenstrijdigheid, kun je leren dat manipuleren en jezelf laten manipuleren, beide in jezelf zitten. Misleiden en misleid worden zijn kanten van dezelfde medaille. Door het verkennen van je innerlijke wereld zul je je opportunisme en verleidingen tegenkomen. Je zult begrijpen hoe jouw gesloten hart anderen zal dwingen hetzelfde te doen en andersom, hoe jouw vertrouwen in de kracht van je liefde anderen kan helpen hun eigen liefde weer te vertrouwen.
De twijfelachtige beloning van deze reis van bewustwording, is dat je helderheid krijgt over het leven en steeds meer in staat bent om door illusies heen te kijken.
Hoewel het ‘wordingsproces’ van oudsher een proces is dat beschreven en beoefend wordt door mystici, hoeft het in principe niet wollig, spiritueel of geheimzinnig te zijn. Echter, door online beschikbaarheid van mystieke kennis, de vele plant ceremonies en de uit context gehaalde ‘leefregels’, lopen meer en meer mensen deze weg in tegengestelde richting. Ze beginnen met verbinden met de grootsheid van het bestaan en zoeken vervolgens uit hoe ze deze inzichten en inspiratie in hun dagelijks leven kunnen brengen.
Een groot nadeel van deze omgekeerde volgorde is dat je kunt gaan ‘zweven’, wiebelen of in de verleiding komt om met je nieuwe ‘wijsheid’ te pronken. Je persoonlijkheid mist nog het vermogen, de ‘containment’, om tegenstrijdigheden te weven tot een complexe harmonie en onvermijdelijke verandering toe te laten.
Dit leidt tot een reeks nieuwe uitdagingen:
Het niet kunnen verdragen van de lelijke delen van de realiteit en dan alleen concentreren op licht & liefde.
Of andersom, je verantwoordelijk voelen voor groot leed maar geen handelingsvermogen hebben om bij te dragen aan oplossingen.
Het niet kunnen waarmaken van je nieuwe weten kan depressief en moedeloos maken; je hebt grootsheid ervaren, maar je herkent het bestaan ervan niet in je leven, noch in de wereld om je heen. Het kan je euforisch maken en je de indruk geven dat je meer toegang hebt tot dé overkoepelende waarheid. Dit gebeurde vaak binnen structuren zoals religies: “Alléén wij hebben toegang tot de enige echte waarheid”.
En natuurlijk kunnen dergelijke openbaringen je ook waanideeën en maniakale gedachten geven over wie je werkelijk bent: “Er is mij verteld dat ik uitverkoren ben om…”.
Dat zou natuurlijk zo kunnen zijn, maar vaak niet meer of minder dan andere dappere zielen hier op aarde … 😉
Mijn grote wens is dat we opnieuw de taal in gebruik nemen waarmee we de multidimensionale aspecten van onszelf kunnen verwoorden. Zonder woorden kunnen we ons niet genuanceerd uitdrukken noch ons bewustzijn aansturen. Zonder taal kunnen we niet de totaliteit van een ander zien. Zonder taal verdwijnen deze kwaliteiten van onszelf steeds meer in het onderbewuste, als buitengesloten delen van het leven. Taal is de noodzakelijke brug tussen ééndimensionaal en multidimensionaal leven. Zonder een rijke vocabulaire wordt de innerlijke ervaring platgeperst en verliest haar bestaansrecht in ons collectieve denken.
Het kost tijd om een woordenschat voor je bewustzijn te ontwikkelen (en moed), maar de bonus is een diepe en betrouwbare relatie met jezelf. Het leren waarnemen en vertalen van energie helpt je om al deze rijkdom onder woorden te brengen. Je zou dit je energetische anatomie kunnen noemen. Deze kennis is nooit bedoeld om meer macht te krijgen over anderen. Het is bedoeld om jou en anderen te helpen het proces te herkennen van opgroeien, ontwaken en het opbouwen van karakterkracht. En om je weerstand tegen de emoties die het oproept te verzachten.
De energetische dimensie bevat al deze informatie over jezelf en anderen. Het leren waarnemen van je energetische anatomie met je innerlijke oog, is een manier om deze onzichtbare kant van je werkelijkheid te eren.
Letterlijk, hoe meer talen je spreekt, hoe meer variaties van het leven je kunt ervaren. Dit geldt ook voor de taal van energie!
