Ik ben een mensenmens. De verbintenissen met mijn familie en vrienden zijn de meest betekenisvolle, en de belangrijkste aspecten van mijn leven. Intieme, authentieke, gezonde en emotioneel volwassen relaties van hoge kwaliteit zijn mijn hoogste waarden. Ik werk proactief aan mijn verbintenissen – door met open hart te communiceren, actief te luisteren en ‘quality time’ door te brengen met de mensen om wie ik geef. Als zich in een relatie conflicten voordoen ben ik vaak de eerste die probeert om dat relatieprobleem te helen. Ik kan gemakkelijk vergeven, en ik hoop dat ik snel genoeg om vergeving vraag als ik zelf iets verkeerd heb gedaan. Ik heb veel fouten gemaakt en onvolwassen gehandeld. Ik had soms flitsende ego-reacties, en ben soms zó boos geworden dat ik met deuren sloeg en stampvoette. Je zou niet ver hoeven te zoeken om mensen te vinden die getuige zijn geweest van mijn gedrag.
Persoonlijkheidstypen en relaties
De beschrijving van mijn persoonlijkheidstype INFJ vertelt hoe ik in relaties sta. “Over het algemeen is de INFJ een warme en zorgzame persoon die stevig in de gezondheid van zijn relaties investeert, en die veel moeite doet om ze positief te maken en te behouden. Ze worden door degenen die dichtbij hen staan gewaardeerd vanwege deze speciale kwaliteiten. Ze zoeken naar langdurige, levenslange relaties, hoewel ze die niet altijd kunnen vinden”. Daarom is het voor mij extra moeilijk om iemand los te laten. Sterker nog, tot een paar jaar geleden kon ik me niet eens voorstellen dat ik de beslissing zou nemen om een relatie helemaal los te laten. Mijn mantra is altijd geweest: ‘We komen er wel uit.’ En soms betekende dat voor mij berusten, mijn ware gevoelens of dingen toch tolereren die ik diep van binnen niet wilde toelaten.
Op een dag hield ik dit niet langer vol. Het was niet alleen op die ene dag, maar het gebeurde in de loop van een paar jaar. Ik bereikte een moment in mijn bewustzijn, of ik bereikte een interne verandering, waardoor ik besefte dat ik bepaalde relaties los zou moeten laten. De pijn van dissonantie woog zwaarder dan mijn verlangen om ‘het uitwerken’ nog langer vol te houden.
Ja, loslaten is pijnlijk
Het loslaten van een relatie is pijnlijk – zelfs als die je uitput, je tegenhoudt, je ware zelf aantast, of erger nog, die met je geest op de loop gaat. We investeren veel in onze vriendschappen, in onze huwelijken, onze zakelijke partners en familieleden. Meestal is het één van deze hechte relaties, een persoon, of zijn het mensen met wie we intiem zijn geweest, die als je ze loslaat, de meeste pijn en onrust bezorgen. Er zijn enkele universele thema’s van disharmonie in elke relatie die tot het besef kunnen leiden dat het tijd is om afscheid te nemen.
In een relatie kan je op een bepaald moment een punt bereiken waarop de pijn en de moeilijkheden van het loslaten zwaarder voor jou beginnen te wegen dan de positieve kwaliteiten ervan. Dan zullen de gevolgen van dat loslaten minder afschrikwekkend lijken dan om maar te blijven zitten. Deze beslissingsdrempel is voor iedereen anders. En de inhoud van een relatie zal de hoogte van deze drempel bepalen. Het is meestal moeilijker om een huwelijk waarbij kinderen zijn betrokken los te laten, dan bijvoorbeeld een zakelijke relatie of een vriendschap. Er zijn echter enkele universele thema’s van disharmonie in elke relatie die tot het besef kunnen leiden dat het tijd is om afscheid te nemen.
Dit zijn enkele van deze thema’s …
Verbaal, emotioneel, of fysiek misbruik
Of het nu een partner is, een ouder of een vriend, als iemand je op de een of andere manier geweld aandoet – door fysieke acties, psychologische spelletjes of grove woorden – dan kan de tijd zijn aangebroken om zo iemand los te laten. Dan heeft de misbruiker het gevoel van eigenwaarde en het zelfvertrouwen van de misbruikte persoon beschadigd, waardoor het voor de misbruikte persoon soms veel moeilijker wordt om het contact te verbreken.
Vooral in een huwelijkse context zijn deze situaties heel complex en vereisen ze soms de interventie en ondersteuning van een hulpverlener om de aangevallen persoon te helpen. Tenzij ze de relatie al hebben verlaten, blijft de misbruikte persoon angstig en twijfelend. Zolang je in een gewelddadige relatie blijft steken, zal de misbruiker zijn of haar slechte gedrag onveranderd voortzetten.
Stelselmatige oneerlijkheid, trouweloosheid of bedrog
De meeste hechte relaties kunnen eenmalig gedrag van liegen of oneerlijkheid wel overleven. Sommige huwelijken kunnen een eenmalige heftige gebeurtenis met behulp van counseling overleven. Maar voortdurende, zich herhalende uitingen van oneerlijkheid of ontrouw laten zien dat de betrokken persoon karaktertrekken heeft die niet kunnen worden afgeleerd. Als je dit probleem in de loop van de jaren vele malen ter sprake hebt gebracht en dat gedrag blijft bestaan, zou je niet trouw zijn aan jezelf en aan je eigen integriteit, als je in verbinding met deze persoon blijft. Het maakt niet uit hoeveel positieve eigenschappen zo iemand heeft, consistent bedrog zal je respect voor hem of haar, en voor jezelf, teniet doen.
Uiteenlopende kernwaarden
Als jij en je geliefde heel verschillende kernwaarden hebben ten aanzien van je belangrijkste levensprincipes, zul je geen wederzijds ondersteunende relatie met elkaar kunnen hebben. Sommige minder intieme relaties (zoals een vriendschap) kunnen dit aan, vooral als zo iemand wel respectvol is ten aanzien van je andere waarden..
Als jij en je geliefde heel verschillende kernwaarden hebben ten aanzien van je belangrijkste levensprincipes, zul je geen wederzijds ondersteunende relatie met elkaar kunnen hebben.
In relaties waarin twee mensen elkaar dagelijks sterk van gedachten proberen te doen veranderen kan het onmogelijk zijn om een middenweg te vinden voor het nemen van beslissingen, het kiezen van een gezamenlijke levensstijl, het grootbrengen van kinderen, het beheren van geld, het nemen van zakelijke beslissingen, enzovoort. Een van tweeën zal wensen moeten opofferen over onderwerpen waarover ze eenvoudigweg geen compromis kunnen of mogen sluiten.
Giftige sfeer
Er bestaan relaties waarin jij en de ander voortdurend met elkaar blijven botsen. Jullie zijn zoiets als de combinatie van olie met water. Er is iets met de andere persoon dat het slechtste in jou omhoog haalt, en omgekeerd. Vaak gebeurt dit met grote families zoals broers of zussen, of met vriendschappen die nooit vervullend zijn geweest, maar die je hebt vastgehouden omdat je het te moeilijk vond om los te laten. Over die relatie hangt een giftige sfeer, ondanks je inspanningen om ‘het te laten functioneren.’ Voor je gemoedsrust is het dan het beste om uit die giftige relatie te stappen, en om toe te geven dat het gewoon nooit heeft kunnen, en zál lukken.
Stelselmatige, schadelijke onverantwoordelijkheid
Als je in een zakelijke relatie, in een huwelijk, of partnerschap met iemand zit die voortdurend onverantwoordelijk tegenover je is, zal dit uiteindelijk je liefde en respect voor deze persoon ondermijnen. Als hun acties betrekking hebben op financiën, levensverplichtingen, of op het samen opvoeden van kinderen, zal dat schadelijk voor jou uitpakken.
Het maakt niet uit hoeveel je om deze persoon geeft, uiteindelijk kun je niet langer tolereren dat je niet bereid bent, of niet in staat bent, om het conflict aan te gaan en om op een volwassen manier duidelijk te maken dat er een grens is overschreden. Je kunt eenvoudig niet toestaan dat één persoon fundamentele delen van je leven ondermijnt.
Uiteindelijk is de belangrijkste relatie die je in ere moet houden de relatie met jezelf.
Weigering om een gesprek aan te gaan, om problemen aan te pakken, of in de relatie te investeren
Sommige mensen zijn niet bereid om met relaties een gesprek aan te gaan, om problemen aan te pakken, of in de relatie te investeren. Ze laten het wegkwijnen of erger, ze verzetten zich tegen elke poging om de relatie te verbeteren. Ze vinden het te pijnlijk of te ingewikkeld om open te communiceren. Of ze hebben nooit gezonde communicatieve vaardigheden geleerd. Of misschien zijn ze gewoon niet bereid om er een inspanning voor te doen. Ongeacht de reden, als er slechts één persoon een inspanning levert, is het geen echte relatie.
Is het dus tijd om los te laten?
Als je dit in een van je relaties herkent, is het misschien tijd om te overwegen om zo’n verbintenis los te laten. Het loslaten van iemand van wie je houdt is pijnlijk en soms erg gecompliceerd, maar uiteindelijk moet je je afvragen of de positieve punten zwaarder wegen dan de negatieve. Als de verbintenis je ongelukkig maakt, en als je je beter voelt zònder deze persoon. Uiteindelijk is de belangrijkste relatie die je in ere moet houden de relatie met jezelf.
Vertaling: Hansjelle Dijkstra